Văn hóa Nhật là cánh cửa mở ra thế giới của sự tinh tế và kỷ luật cao độ. Nhật Bản, một quốc gia kết hợp hài hòa giữa truyền thống cổ kính và công nghệ tương lai, có một nền văn hóa Nhật độc đáo. Nền văn hóa này được xây dựng trên sự tôn trọng, lòng khiêm tốn và tinh thần trách nhiệm. Việc thấu hiểu văn hóa Nhật là điều kiện tiên quyết cho mọi du học sinh và những người làm việc tại đây. Bài viết này sẽ phân tích 5 khía cạnh cốt lõi. Những khía cạnh này sẽ giúp bạn khám phá và thấu hiểu văn hóa Nhật một cách toàn diện nhất.
1. Hệ thống xã hội Tate Shakai và sự tôn trọng thứ bậc trong văn hóa Nhật
Hệ thống xã hội Nhật Bản được gọi là Tate Shakai (xã hội dọc), một cấu trúc thứ bậc rõ ràng. Khía cạnh này ảnh hưởng sâu sắc đến mọi tương tác. Nó xác định cách người ta nói chuyện và hành xử với nhau.
Mối quan hệ giữa senpai (tiền bối) và kōhai (hậu bối) ở trường học và công sở là một ví dụ điển hình. Kōhai phải thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối đối với senpai. Điều này không chỉ giới hạn ở lời nói mà còn ở hành động.
Ngôn ngữ kính ngữ (Keigo) là công cụ thiết yếu để thể hiện sự tôn trọng này. Có ba cấp độ Keigo chính. Đó là Sonkeigo (kính ngữ tôn kính), Kenjōgo (kính ngữ khiêm nhường) và Teineigo (lời nói lịch sự). Việc sử dụng sai Keigo có thể bị coi là thô lỗ nghiêm trọng. Nó cho thấy bạn không hiểu rõ phép tắc. Trong mọi tình huống, việc giữ thể diện (kao) cho người khác là tối quan trọng. Không nên chỉ trích trực tiếp.
Thay vào đó, hãy dùng lời lẽ nhẹ nhàng, gián tiếp. Nắm vững hệ thống thứ bậc này là bước đầu tiên để hòa nhập. Nó giúp bạn hiểu được bản chất của văn hóa Nhật.
2. Sự tinh tế trong giao tiếp: Honme và Tatemae của văn hóa Nhật
Giao tiếp trong văn hóa Nhật là một nghệ thuật tinh tế và thường mang tính gián tiếp. Khái niệm Honme (ý định thực sự, cảm xúc bên trong) và Tatemae (mặt nạ xã hội, ý kiến thể hiện ra bên ngoài) là chìa khóa. Tatemae được sử dụng để duy trì sự hòa hợp (Wa) trong nhóm.
Nó giúp tránh xung đột và làm tổn thương cảm xúc của người khác. Điều này có nghĩa là, một câu trả lời “Có” hoặc một nụ cười chưa chắc đã là sự đồng ý tuyệt đối.
Người Nhật thường sử dụng những từ ngữ mơ hồ, không rõ ràng. Điều này giúp người nghe có thể tự suy diễn. Bạn cần phải học cách đọc không khí (Kuuki wo yomu). Đây là khả năng cảm nhận và hiểu được ý định thực sự. Ngay cả khi nó không được nói ra. Im lặng cũng là một phần quan trọng của giao tiếp. Đôi khi, im lặng có nghĩa là sự từ chối hoặc bất đồng.
Hãy chú ý đến ngôn ngữ cơ thể, cử chỉ và ánh mắt. Những tín hiệu phi ngôn ngữ này thường đáng tin cậy hơn lời nói. Sự hiểu biết sâu sắc về Honme-Tatemae là yếu tố then chốt. Nó giúp bạn thành công trong việc giao tiếp trong văn hóa Nhật.
Xem thêm:
3. Tinh thần làm việc Kaizen và trách nhiệm tập thể
Tinh thần Kaizen (cải tiến liên tục) là triết lý làm việc nổi tiếng của Nhật Bản. Nó không chỉ áp dụng trong công nghiệp. Nó còn thấm nhuần vào mọi khía cạnh của cuộc sống hàng ngày. Kaizen tập trung vào việc thực hiện những cải tiến nhỏ, dần dần, không ngừng nghỉ. Mục tiêu cuối cùng là đạt đến sự hoàn hảo. Sự tận tâm, tỉ mỉ và chú trọng đến chi tiết là điều kiện bắt buộc.
Trong môi trường học tập, điều này có nghĩa là bạn phải luôn nỗ lực hết mình. Bạn cần phải hoàn thành mọi nhiệm vụ với chất lượng cao nhất.
Bên cạnh đó, trách nhiệm tập thể (Shūdan-shugi) là giá trị cốt lõi. Người Nhật coi mình là một phần của nhóm. Họ làm việc vì lợi ích chung của tập thể. Họ hiếm khi hành động vì lợi ích cá nhân. Nếu một thành viên mắc lỗi, cả nhóm sẽ cảm thấy có trách nhiệm. Du học sinh cần phải phát triển ý thức này. Bạn phải luôn ưu tiên sự hòa hợp và hiệu suất của nhóm.
Điều này đòi hỏi bạn phải làm việc nhóm một cách chủ động. Bạn cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các thời hạn đã đề ra. Tinh thần trách nhiệm này là một phần không thể thiếu. Nó định hình phong cách làm việc của văn hóa Nhật.
4. Quy tắc xã giao và nghi thức hàng ngày trong văn hóa Nhật
Quy tắc xã giao ở Nhật Bản rất phức tạp và cần được tuân thủ nghiêm ngặt. Việc cúi chào (Ojigi) là nghi thức cơ bản nhất. Có nhiều mức độ cúi chào khác nhau. Mỗi mức độ thể hiện một mức độ tôn trọng khác nhau. Bạn nên cúi chào khi gặp, khi tạm biệt, hoặc khi cảm ơn.
Khi trao đổi danh thiếp (Meishi), đây là một nghi thức trang trọng. Bạn phải trao danh thiếp bằng hai tay. Bạn nên đọc lướt qua danh thiếp của đối phương. Sau đó, đặt nó lên bàn một cách cẩn thận.
Một quy tắc quan trọng khác là việc cởi giày. Bạn phải cởi giày khi vào nhà riêng. Hoặc khi vào đền thờ, phòng thử đồ và một số nhà hàng truyền thống. Luôn nhớ đi tất sạch sẽ. Ngoài ra, việc giữ trật tự nơi công cộng là điều được tôn trọng.
Ví dụ như không nghe điện thoại trên tàu điện ngầm. Việc này giúp duy trì sự yên tĩnh chung. Việc nắm vững những quy tắc này là rất cần thiết. Nó giúp bạn được coi là người lịch sự. Sự tôn trọng các nghi thức này là chìa khóa để khám phá sâu hơn văn hóa Nhật.
5. Lòng hiếu khách Omotenashi và sự sạch sẽ trong văn hóa Nhật
Omotenashi là tinh thần hiếu khách đặc trưng của Nhật Bản. Nó thể hiện sự phục vụ tận tâm. Nó không mong đợi được đền đáp. Omotenashi là sự dự đoán trước nhu cầu của khách hàng. Sau đó, đáp ứng chúng một cách hoàn hảo.
Dù bạn là du khách hay sinh viên, bạn sẽ cảm nhận được tinh thần này. Nó thể hiện qua sự chu đáo, tỉ mỉ trong từng dịch vụ nhỏ. Đây là một nét văn hóa đáng ngưỡng mộ.
Sự sạch sẽ và vệ sinh cũng là một giá trị cốt lõi. Người Nhật luôn giữ gìn môi trường xung quanh mình sạch sẽ. Việc này bắt đầu từ nhà riêng đến nơi công cộng. Bạn sẽ thấy rất ít thùng rác ở nơi công cộng. Tuy nhiên, đường phố và tàu điện luôn sạch sẽ. Điều này đòi hỏi mọi người phải tự giác mang rác về nhà. Việc này là trách nhiệm của mỗi cá nhân.
Bạn cần phải thể hiện tinh thần trách nhiệm này. Ví dụ như phân loại rác đúng quy định. Việc duy trì sự sạch sẽ là một hành động tôn trọng môi trường và cộng đồng. Điều này giúp bạn thể hiện sự hòa nhập với văn hóa Nhật.
Xem thêm:
Những lưu ý khi tham gia chương trình
Cử nhân Việt làm việc tại Châu Âu
Cơ hội định cư tại Đức khi đi chương trình
Kết luận
Tổng kết lại, văn hóa Nhật là một kho tàng của sự tôn trọng, kỷ luật và tinh thần tập thể. Từ cấu trúc Tate Shakai đến triết lý Kaizen, mỗi khía cạnh đều có ý nghĩa riêng. Việc học hỏi về Honme-Tatemae và Omotenashi sẽ giúp bạn xây dựng mối quan hệ tốt đẹp. Hãy kiên nhẫn, khiêm tốn và luôn tuân thủ các quy tắc xã giao. Điều này sẽ giúp bạn có một cuộc sống và học tập thành công tại Nhật Bản. Chắc chắn bạn sẽ có một trải nghiệm đáng nhớ tại xứ sở mặt trời mọc này.
CÔNG TY CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC VIỆT PHÁT
Địa chỉ: Số 20-21 Lô D28, KĐT Geleximco, Lê Trọng Tấn, Hà Đông, Hà Nội
Hotline: 0963 620 330
Email: nhanlucvietphat25@gmail.com
Fanpage: Nhân Lực Việt Phát
